Ενεργειακά συστήματα στη διάρκεια της άσκησης

Στην ανάρτηση αυτή θα γίνει μια προσπάθεια να περιγραφεί  το ενεργειακό σύστημα του ανθρώπου. Αυτό θα γίνει όσο γίνεται πιο απλοϊκά για να γίνει κατανοητό από  όλους τους μαθητές με αποτέλεσμα να υπάρχουν κάποια λάθη από τις υπεραπλουστεύεις. Να σημειωθεί ότι η διεργασία του μεταβολισμού των τροφών σε ενέργεια είναι μια εξαιρετικά σύνθετη, πολύπλοκη και δύσκολα κατανοητή από μη ειδικό διαδικασία.
Αφού διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί, δείτε τους συνδέσμου που σας επισυνάπτω και αφού  δείτε τα βίντεο (είναι λίγο απαιτητικά τόσο στη γλώσσα όσο στις έννοιες, ιδιαίτερα για τους μαθητές/ ες της Α' τάξης ) θα ήθελα από εσάς τα εξής:

1. Να καταθέσετε στα σχόλια  τις απορίες σας, τις δυσκολίες σας που έχετε στην κατανόηση των μηχανισμών που περιγράφονται στην ανάρτηση.
Επίσης να σκεφτείτε τι εφαρμογές έχουν αυτοί οι μηχανισμοί  στην καθημερινή σας ζωή όπως και στην άσκηση.

2. Να συμπληρώσετε και να υποβάλετε (όπως κάνατε και με το ερωτηματολόγιο) το quiz με τις γνώσεις για το συγκεκριμένο αντικείμενο.

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ θεωρείται δεδομένη, το σχολείο δε βρίσκεται σε διακοπές.

ΤΟ ΕΡΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ 

Ο οργανισμός είναι μια μηχανή που για να λειτουργήσει χρειάζεται ενέργεια για:

1. φυσική κίνηση,
2. θερμοκρασία στο σώμα,
3.λειτουργία οργάνων και μεταβολικές λειτουργίες.

Ένα άτομο σε που κάνει καθιστική ζωή χρειάζεται περίπου 1500-2000 θερμίδες (Kcal) (δες εδώ πως υπολογίζεται) Στην άσκηση όμως οι θερμίδες που απαιτούνται αυξάνουν τις ανάγκες σε ενέργεια.
Διακρίνουμε χοντρικά 3 συστήματα άντλησης ενέργειας με τη διάσπαση των τροφών.

 1ο σύστημα, σύστημα ΑTP: Η πρώτη ύλη, το ενεργειακό νόμισμα είναι μια απειροελάχιστη πολυδιάσπαση των τροφών που λέγεται επιστημονικά τριφωσφορική αδενοσίνη, το περίφημο ATP. Το ATP είναι αποθηκευμένο στους μύες για άμεση χρήση. Όμως εξαντλείται, "ξοδεύεται" πολύ εύκολα (για κινήσεις που διαρκούν απο 0-5 sec) για το λόγο αυτό θα πρέπει συνεχώς να ανανεώνεται για να έχουμε ενέργεια.

 2ο σύστημα, σύστημα γλυκογόνου ή γαλακτικού οξέως: Η πρώτη αναπλήρωση γίνεται από τη διάσπαση του μυικού γλυκογόνου που βρίσκεται αποθηκευμένο στους μύες (για κινήσεις που διαρκούν από 5-15 sec)Τα δυο αυτά συστήματα λέγονται ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ γιατί δεν χρειάζεται το οξυγόνο για την παραγωγή ATP.

3ο σύστημα, το αερόβιο σύστημα: Όταν η κίνηση συνεχίζεται και έχει εξαντληθεί το μυικό γλυκογόνο ο οργανισμός καταφεύγει στο τρίτο σύστημα το αερόβιο όπου με ένα απίστευτα πολύπλοκο τρόπο αποικοδομούνται οι τροφές και μετατρέπονται σε ATP. Ο μηχανισμός αυτός λέγεται ο κύκλος του Crebs

Στα δυο πρώτα συστήματα (ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ)  η διάρκεια είναι μικρή (0-15sec) αλλά η ένταση είναι μεγάλη. Εδώ  αντιστοιχούν τα αθλήματα που διαρκεί η προσπάθεια ελάχιστα αλλά υπάρχει η μέγιστη ένταση. π.χ. άρση βαρών. άλματα στο στίβο, ταχύτητες κ.λ.π. Η προσπάθεια είναι μέγιστη και διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα και φυσικά δεν χρειάζεται το οξυγόνο για να παραχθεί ενέργεια.

Στο τρίτο σύστημα, το ΑΕΡΟΒΙΟ, η διάρκεια είναι μεγάλη αλλά η ένταση είναι μέτρια. Σε αυτό το σύστημα αντιστοιχούν τα αντίστοιχα αθλήματα όπως ο δρόμος αντοχής (π.χ. 3000 μέτρα και πάνω), κολύμπι μεγάλων αποστάσεων, ποδηλασία μεγάλων αποστάσεων, χορός και οποιαδήποτε καθημερινή μας δράση που διαρκεί πολύ, π.χ. περπάτημα.
Για περισσότερα δες εδώ

Ο οργανισμός θα έχει μεγάλο πρόβλημα αν η άσκηση πρέπει να συνεχιστεί για περισσότερη ώρα αλλά  σε υψηλή ένταση. Τότε πλημμυρίζει τους μύες ένα "δηλητήριο" που λέγεται γαλακτικό οξύ που είναι ένα φυσικό αποτέλεσμα του μεταβολισμού και προκαλεί μυϊκό κάματο, αυτό που ξέρουμε όλοι μας ως κούραση που μας εμποδίζει αν συνεχίσουμε.
Η διαφορά μεταξύ προπονημένων και μη προπονημένων ασκούμενων είναι ότι ένας προπονημένος όχι μόνο εμφανίζει γαλακτικό οξύ πιο αργά και σε πιο μεγάλες εντάσεις αλλά μπορεί και αξιοποιεί το γαλακτικό οξύ για να αποκτήσει επιπλέον πηγές ενέργειας. Για περισσότερα για το γαλακτικό οξύ δες εδώ, εδώ εδώ, κι  εδώ

Στην εικόνα αυτή φαίνονται τα 3 συστήματα παραγωγής ενέργειας και πως το γαλακτικό οξύ επηρεάζει την προσπάθεια. Για να συνεχίσει η αθλήτρια θα πρέπει να μειώσει την ένταση της προσπάθειας.