Η διάγνωση και αντιμετώπιση της υπέρτασης: μια βιωματική παρέμβαση

Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου καρδιοαγγειακών νοσημάτων, όπως είναι η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και η περιφερική αγγειακή νόσος.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα ευθύνονται για το 1/3 των θανάτων παγκοσμίως.

Η ενημέρωση, η γνώση, η συστηματική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης, η αλλαγή στον τρόπο ζωής και διατροφής, η αποφυγή ανθυγιεινών συμπεριφορών, η συστηματική και οργανωμένη άσκηση είναι η απάντηση στην υψηλή αρτηριακή πίεση.

Αφού μάθετε τι είναι η υπέρταση, με τι σχετίζεται, πως αντιμετωπίζεται θα κάνετε μια παρέμβαση μελετώντας την περίπτωση κάποιου συγγενικού σας προσώπου.

Επιλέξτε ένα άτομο από το άμεσο περιβάλλον σας που πιθανολογείτε ότι μπορεί να έχει υψηλή αρτηριακή πίεση (δες πως γίνεται παρακάτω) και καταγράψτε  τις μετρήσεις στο φύλλο εργασίας που θα βρείτε εδώ    Αναλυτικές οδηγίες για την εργασία θα βρείτε  στο φύλλο εργασίας. 

Τι είναι η αρτηριακή πίεση

Αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη που προωθεί το αίμα μέσω των αρτηριών σε όλους τους ιστούς του σώματος, εξασφαλίζοντας την συνεχή κυκλοφορία του αίματος.

Η αρτηριακή πίεση εκφράζεται με δύο αριθμούς π.χ. 120 με 80 mmHg. Ο μεγάλος αριθμός καλείται συστολική πίεση(το 120) είναι η πίεση μέσα στις αρτηρίες όταν η καρδιά σας κτυπά και εξακοντίζει το αίμα στην αορτή. 

Ο μικρός αριθμός (80) είναι η πίεση όταν η καρδιά σας χαλαρώνει ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς κτύπους και καλείται διαστολική πίεση.

Τι είναι η υπέρταση;

Η αρτηριακή υπέρταση είναι μια χρόνια πάθηση που αφορά 1/3 του πληθυσμού άνω των 40 ετών, κατά την οποία η πίεση του αίματος στις αρτηρίες είναι αυξημένη. Αυτή η αύξηση της πίεσης κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο εντατικά από το φυσιολογικό για να κυκλοφορεί το αίμα στα αιμοφόρα αγγεία.

Υπερτασικό είναι το άτομο που συνεχώς και όχι περιστασιακά έχει αρτηριακή πίεση 

• πάνω από 140  mmHg συστολική πίεση ή "μεγάλη πίεση  
• πάνω από  90  mmHg τη διαστολική πίεση ή "μικρή" πίεση

Κατάταξη της αρτηριακής πίεσης

Φυσιολογική πίεση αίματος: Συστολική: κάτω από 120 και Διαστολική: κάτω από 80 Έχετε κανονική πίεση αίματος. Συνεχίστε να έχετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής και δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα.

Προ-υπέρταση: Συστολική: μεταξύ 120-139 και Διαστολική: μεταξύ 80-89

Ανήκετε στην κατηγορία που οι επιστήμονες ονομάζουν “προϋπέρταση”. Δεν έχετε κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Οι τιμές αυτές θεωρούνται φυσιολογικές, αλλά είναι θα ήταν συνετό να συνεχίσετε την υγιεινή διατροφή και να ασκείστε τακτικά.

Υπέρταση – στάδιο 1:  Συστολική: μεταξύ 140-159 και Διαστολική: μεταξύ 90-99

Ανήκετε στην κατηγορία της υπέρτασης στο στάδιο-1. Πρέπει να υιοθετήστε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Εάν προσέξετε την διατροφή σας και δεν δείτε την πίεσή σας να πέφτει πιο χαμηλά μετά την πάροδο ενός μήνα, πρέπει να επικοινωνήστε με το γιατρό σας, επειδή μπορεί να χρειάζεστε κάποια ήπια φαρμακευτική αγωγή για την υπέρταση.

Υπέρταση – στάδιο 2:  Συστολική: 160 και άνω και Διαστολική: 100 και άνω

Έχετε υπέρταση στο στάδιο-2, δηλαδή έχετε σαφώς σοβαρό πρόβλημα και υψηλή αρτηριακή πίεση. Πρέπει να υιοθετήσετε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής και να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας για περαιτέρω εξετάσεις, αν εκείνος το κρίνει απαραίτητο.

Πού οφείλεται η υπέρταση;

1. στην κληρονομικότητα παίζει μεγάλο ρόλο στην υπέρταση καθώς χωρίς κανένα άλλο λόγο ένα άτομα έχει υψηλή αρτηριακή πίεση. 
2. στο αυξημένο σωματικό βάρος Το βάρος και η πίεση έχουν στενή σχέση. Όταν το βάρος αυξάνεται, συχνά και η πίεσή ακολουθεί την ίδια πορεία. 
3. στο κάπνισμα Μετά από το κάπνισμα ενός τσιγάρου η πίεση αυξάνεται περίπου κατά 10mm Hg και παραμένει αυξημένη για περίπου 30 λεπτά ακόμη. Αν κάποιος καπνίζει 10-20 τσιγάρα την ημέρα ή περισσότερο, η πίεση παραμένει συνεχώς σε υψηλά επίπεδα καθ’όλο το 24ωρο.
4. στην κατάχρηση αλκοόλ Η κατανάλωση αλκοόλ θεωρείταιως ένας από τους παράγοντες που σχετίζεται με την υπέρταση.
5. στο αλατισμένο φαγητό  Ο άνθρωπος είναι το μόνο θηλαστικό που στις σύγχρονες κοινωνίες απέκτησε την συνήθεια να τρώει αλατισμένες τροφές. Ιδανικά, οι τροφές  θα πρέπει να περιέχουν λιγότερο από 0.1 γραμμάριο αλατιού ανά 100 γραμμάρια τροφής. Στην πραγματικότητα με την σύγχρονη διατροφή, ιδίως τις βιομηχανοποιημένες τροφές προσλαμβάνουμε πολύ περισσότερο νάτριο. Για παράδειγμα 100 γραμμάρια θαλασσινού νερού αντιστοιχεί 1 γραμμάριο αλατιού, ενώ τα 100 γραμμάρια κόρν φλέικς περιέχουν 1.1 γραμμάρια αλατιού, δηλ αυτά είναι 10% πιο αλμυρά από το θαλασσινό νερό.
6. στο έντονο στρες Το στρες (ψυχικό άγχος) συχνά αναφέρεται ως ένας από τους παράγοντες που έχει σχέση με την υπέρταση. 
7. στην απουσία άσκησης ο καθιστικός τρόπος ζωής, η απουσία άσκησης συνδέεται πολύ με την εμφάνιση της υπέρτασης. 

Δείτε τα παρακάτω βίντεο για να κατανοήσετε καλύτερα τι είναι η αρτηριακή πίεση και ποιες οι επιπτώσεις της